مقاله مقایسه آموزش و پرورش ایران و سوئیس

سیستم تحصیلات سوئیس بوسیله فدرالیسم بصورت 26بخش مسئول مدارس توصیف می شود. تنوع سستم های تحصیلاتی گوناگون در تحصیلات اجباری مشهود است.

بر اساس این 26 بخش، دو یا سه ویا چهار تیپ متفاوت در مدارس متوسطه مقدذماتی برای پیدا کردن تواناییها وجود دارد.با این وجود سیستم تحصیلاتی سوئیس درحال تغییر است.

طی سالهای اخیر بخشها سیستم خودشان را بازسازی کرده و ساختار ملی درحال اصلاح شدن است.تقاضا برای تحصیل افزایش پیدا کرده ومدارس پاسخگوی تقاضای کار آموزان نیستند.

درمجموع 11موسسه تحصیلاتی وجود دارد و4 تا در بخش آلمانی زبان سوئیس، دو موسسه فدرال تکنولوژی در لوزان وزوریخ کاملاً بوسیله ایالت اداره می شوند.دانشگاه لونگونا در بخش ایتالیایی زبان سوئیس قرار دارد.مدارس خصوصی درسوئیس خیلی قدیمی اند ونقش مهمی در سیستم تحصیلی بازی می کنند. اولین مدارس خصوصی در شروع این قرن بازشدند.

امروزه حدود 250 مدرسه خصوصی درسوئیس وجود دارد که به صد هزار شاگرد از 100 ملیت مختلف سرویس می دهند. اکثراین موسسه حالت پانسیونی داشته وکاملاً وسایل رفاهی را فراهم می سازند.

آموزش پایه

سن آغاز دوره: 6 سال

سن اتمام دوره: 15 سال

آموزش ابتدایی

مدت دوره: 6 سال

بین مقاطع سنی 6 تا 12 سال

مدت دوره: 5 سال

بین مقاطع سنی 6 تا 11 سال

مدت دوره: 4 سال

بین مقاطع سنی 6 تا 10 سال

دیاگرام تحصیلی

دیاگرام ساده سیستم تعلیم و تربیت رسمی سوئیس

مهد کودک اجباری نیست (درخلال سالهای یک سال و سه سال)

آموزش پایه به دو دوره زمانی تقسیم می شود: تحصیلات ابتدایی بر حسب ایالت بین 4 تا 6 سال و تحصیلات مقدماتی متوسطه بین سه تا پنج سال طول می کشد.تحصیلات مقدماتی متوسطه بر حسب ایالت به دو یا سه طبقه متفاوت تقسیم می شود

در ایالات معینی، تربیت معلم برای سطوح پیش دبستانی، ابتدایی و مقدماتی متوسطه در سطوح تکمیلی متوسطه صورت می گیرد.معلمین جهت تدریس درسطوح متوسطه پیشرفته در تمام ایالات در مؤسسات تحصیلات عالی تربیت می شوند.

انواع مدارس

مدارس هتلداری

مدارس هتلداری سوئیس مشهورترین نوع درجهانند. این مدارس نه تنها واحدهای مدیریتی موفق وکاملی را ارائه می دهند بلکه دیگر دوره های مدیریتی مربوطه را نیز ارائه می کنند.

به جرات می توان گفت که کارآمدترین مدیران هتلهای آسیایی یا رستورانها،فارغ التحصیلان مدارس هتلداری سوییس می باشند.

مدارس شبانه روزی

مدارس شبانه روزی خصوصی مشهوری وجود دارند که برای دانش آموزان 10-20 ساله مناسبند.این مدارس تعلیمات اساسی وپایه ای برای ورود به دانشگاهها ارائه می دهند.

بسیاری ازفارغ التحصیلان این مدارس به موفقیتهای عمده ای درزمینه های تجارت و سیاست نائل آمده اند.

مدارس زبان

آیا جای دیگر مناسب تر از سوئیس برای یادگیری زبان وجود دارد، چراکه کشورسوئیس در منطقه ای به مساحت 41300کیلومتر مربع درمرز مشترک با کشورهای آلمان،فرانسه،ایتالیا واتریش قرارگرفته است.جذابیت دیگری که وجود دارد اردوهای تابستانی وزمستانی هستند، انها نه تنها دوره های تعلیمی با کیفیت بالا ارائه می کنند بلکه به کسب تجربه های جدید زیادی برای دانش آموزان منجر می گردند.

ویزگیها و مشخصه های آموزشی

نظام آموزشی سوئیس از ویژگی های بسیاری به شرح ذیل برخوردارست:

دو سوم نوجوانان کار آموزی را انتخاب می کنند.

درصد کمی از نوجوانان به مدارس تمام وقت مقطع تکمیلی متوسطه می روند.

درصد کمی از نوجوانان به دانشگاه می روند.

بخش آموزش عالی غیر دانشگاهی بسیار توسعه یافته است.

دیگرویژگی بارزنظام آموزشی حرفه ای سوئیس،دوگانگی طرح هاست.بدین معنا که آموزش نوجوانان از یکسو دریک شرکت واز سوی دیگر در مدارس حرفه ای صورت می گیرد.

همین ویژ گی بارز نظام سوئیس را از دیگر نظام های آموزشی جهان تفکیک می کند.

دردیگر نظامها،آموزش معمولاً درمدارس صورت میپذیرد.این دوگانگی ضامن پیوندی دائمی میان عمل ونظریه است زیرااین ترکیب برمبنای هفتگی صورت می گیرد.مزایای اصلی این نظام را می توان به سهولت از ویژگیهای بنیادین آن استنتاج نمود.

مزایای تحصیلی

سوئیس مزایای منحصر بفردی را تقدیم می کند.کیفیت مشهود سیستم تحصیلاتی، ثبات سیاسی، امنیت،کار آمدی،محیط پاک،وجامعه بین المللی سوئیس،موقعیت مرکزی آن،ثروت،چند زبانگی وحضورتعدادزیادی ازسازمانهای بین المللی درمیان کشورهای عضواتحادیه اروپایی کم نظیر است.از آنجائیکه برخی ازمدارس خصوصی سوییس از50 کشورمختلف دانش آموز دارند، مطالعات آنها را با دانش آموزان دیگر از سراسر دنیا هدایت می کند.

همه این مزایا سوئیس را به یک مکان عالی برای تحصیل با کیفیت بالا تبدیل می کند که یک پایه قوی برای آینده هر دانش آموزی خواهد شد.یکی ازجنبه های با ارزش تحصیل بین المللی هدایت جوانان به فهم مطلب است.روح سالم دربدن سالم نیزجنبه مهم دیگری است که کلیه مدارس سوئیس تسهیلات ویژه و فرصتهای در زمینه اوقات فراعت،ورزش،هنر و مسافرتهای فرهنگی درجهت نیل به آن فراهم می کنند.

آموزش ابتدائی سوئیس

ساختار آموزشی

در 20 منطقه سوئیس آموزش ابتدایی 6 سال درچهار منطقه 5 سال ودردو منطقه 4 سال طول می کشد. میانگین سن کودکان در پایان آموزش ابتدایی خود 12 سال و هفت ماه است.

ساختار آموزش ابتدایی در سراسر سوئیس یکسان است.به استثنای کلاس های خاص جبرانی، هیچ مدل وتفاوتی به چشم نمیخورد.آموزش ابتدایی برای کلیه کودکان ازجمله کودکان خارجی اجباری ورایگان است.سوای چند استثناءدرمدارس ابتدایی هیچگونه گروه بندی وجود ندارد.

بزرگی مدارس ابتدایی،ازمدارس یک کلاسه درروستاهای دورافتاده تامدارس شهرهای بزرگ با چند صد دانش آموز متغیر است.برخی ازکلاسهای مدارس ابتدایی زیرمجموعه ای از دانشسرایی تربیت معلم است.ساختمان مدرسه ابتدایی غالباً بخشی ازمجتمع مدرسه است که کودکستان ویا دبیرستان مقدماتی رادربرمی گیرد.درسراسرسوئیس سال اول مدرسه ابتدایی به طور متوسط، هرروز3 و سه چهارم ساعت و هر هفته 20 جلسه را شامل می شود. اما در سال 5 تا 6 کودکان در هر روز 5 ویک چهارم ساعت وهر هفته 34 تا 36 جلسه درس دارند.

کودکان معمولاً ظهر به خانه میروند اگر محل زندگی آنان از مدرسه خیلی دورباشد. شهرداری مربوطه تغذیه مدرسه ای را سامان داده وبرآن نظارت خواهدکرد.طی چند سال گذشته، کودکان بویژه درمناطق شهری تمایل بیشتری به صرف نهاردر مدرسه داشته اند.

برنامه های آموزشی

برنامه درسی توسط مقامات منطقه ای تعیین می شود.دربرخی ازبخشهای سوئیس برنامه درسی مشترکی پذیرفته شده است.هرمنطقه برای دروس جداگانه ای یا مجموعه ای ازدروس، برنامه های خاص خود رادارد که به موجب آن برنامه سالیانه تدوین می گردد.عنصراصلی، اهداف برنامه است کادر آموزشی درتعیین محتوای برنامه درسی زبانهای خارجی وبرخی وجوه زبان مادری از استقلال زیادی برخوردار است.. آزادی انتخاب در روشهای تدریس ازطریق اهداف مقرر تضمین می شود.درمقطع ابتدایی معلم کلاس کلیه دروس را تدریس می کند اما می تواند از یاری معلمان متخصص نیزبرخوردارشود.تدریس پاره وقت یا شغل شراکتی در بسیاری از مناطق میسراست.هرمنطقه ازاختیار کامل برای تعیین مطالب آموزشی اختیاری یا اجباری برخوردار است.این مطالب توسط خود منطقه یا در همکاری با دیگر مناطق تدوین می شود ومی تواند مشترکاً با دیگر مقامات درون یک ناحیه تنظیم گردد.

ارزیابی تحصیلی

دربیشتر مناطق ارزیابی کادرتحصیلی با استفاده از نظام نمرات اعمال می شود.دانش آموزان سه بار درسال

کارنامه ای دریافت می کنند که نمره هردرس رادارد.معدل پایان سال تحصیلی مدارک ارتقاء موقتی یا دائمی دانش آموز به کلاس بالاتر است.

دراین نظام تصمیم به ارتقاء دانش آموزان برمبنای نتایج امتحانات آخرسال صورت نمی گیرد بلکه برحسب ارزیابی عملکردها درخلال سال انجام می شود.

طی سالهای پیشین،بسیاری ازمناطق نظام نمرات را درچند سال نخست مدرسه ابتدایی منسوخ کردند.درعوض درسالهای نخستین کارنامه های ادواری وجلسات ارزیابی وجود دارد.

درتمام مناطق مقرراتی هست که تجدید دوره دانش آموز را میسر می کند.این مقررات به طرق مختلفی اعمال می شود.اگر پس از تجدید دوربخت موفقیت دانش آموزی کم شود، غالباً مقرر می گردد که دانش آموزبه یک کلاس خاص منتقل شود.این تصمیم توسط والدین درمعیت معلم، بازرس ودایره روان شناسی مدرسه اتخاذ می شود.با این همه گرایش کنونی به سوی حذب کودکان کند تر در کلاس های طبیعی متمایل است.

کادر آموزشی

درحال حاضردر اغلب مناطق معلمان مدارس ابتدایی در دانشسراهای تربیت معلم آموزش می بینند، جایی که بلا فاصله پس ازپایان تحصیلات اجباری وبه شرط موفقیت در امتحان ورودی می توان در آن ثبت نام کرد.دربرخی مناطق معلمان باید مدرک فارغ التحصیلی مدرسه را به دست آورند وسپس درموسسه ای وابسته به دانشگاه یا دردانشسرای تربیت معلم آموزش ببینند.مدرک آموزشی آنها یک مدرک دانشگاهی نیست.دوره دانشسرای تربیت معلم معمولاً پنج سال طول می کشد.معلمان آینده نه تنها به لحاظ دانش ومهارت های حرفه ای بلکه به لحاظ شخصیت اخلاقی روانی وفکری نیز ارزیای می شوند.دوره آموزشی آنها شامل آواز،موسیقی،هنروژیمناستیک است.تدریس عملی نیزیکی ازاجزاء همیشگی آموزش آنهاست.

شرایط اشتغال و درآمد معلمین درمناطق مختلف متفاوت است.

نرخ تعداد دانش آموزان و مدارس ابتدایی طی سال تحصیلی 1995- 1994

1 - آمار سال 1994-1993 تنها مدارس دولتی از جمله مدارس استثنایی

2- تعداد کودکان خارجی عامل مهمی است زیرا این رقم نسبتاً بالاست والزامات آموزشی تربیتی در پی دارد.

3 - مطابق پیمایش مدارس در سال 1991 تعداد موسسات تنها نظام تحصیلی اجباری را در بر می گیرد که به خاطر ساختار آموزشی واطلاعات موجود است. این رقم هر ساختمان یا بخشی از ساختمان را شامل می شود که در آن حداقل هفته ای 200 جلسه تدریس می شود.

مقایسه دو کشور ایران و سوئیس

انیشتین

«دانش آموزان را تشویق نکنید که دستیابی به موفقیت های مرسوم را هدف زندگی خود قرار دهند زیرا در نگرش کنونی جامعه، معمولاً کسانی را موفق می دانند که بتوانند بیشتر از هم نوعان خود جلو بیفتند...»

کشور سوئیس بر خلاف کشور ایران فاقد وزارت آموزش و پرورش می باشد و تعلیم تربیت عمومی در هر ایالت بر عهده همان ایالت است، در همین راستا ساختار و سازمان دهی آموزشی در هر ایالت متفاوت است و تمام این آموزشها توسط موسسه ای به نام موسسه تکنولوژ‍ی فدرال زیر نظر دولت مورد ارزیابی قرار می گیرد. در این کشور تعداد متنوعی از مدارس دولتی و خصوصی وجود دارد ولی دانش آموزان بیشتر تمایل دارند و در کشور ما ایران نیز انواع مدارس و مراکز آموزشی موجود می باشد که شامل مدارس دولتی و غیر دولتی و مدارس اقلیتی و تربیت معلم و... وجود دارد که مخاطبان خاص خود را می طلبد و هر کس بسته به توانایی خود در این مدارس ثبت نام می کند.

آموزش ابتدایی در ایران مشتمل بر دوره آموزشی پنج ساله وی‍‍ژه کودکان رده های سنی شش تا یازده سال می باشد حال آنکه تحصیلات ابتدایی در سوئیس از هفت سالگی آغاز می شود و بسته به هر ایالت مثلاً شش سال در 4 منطقه پنج سال در 2 منطقه 4 سال طول می کشد و میانگین سن در پایان آموزش ابتدایی در سوئیس 12 سال و هفت ماه و در ایران حدوداً 11 سال می باشد.

ساختار اموزشی در کشور ایران و تمامی مناطق آن یکسان و در کشور سوئیس یکسان بوده به استثنای کلاسهای خاص جبرانی و هزینه های آن چه برای کودکان کشور خود و چه مودکان خارجی اجباری و رایگان می باشد.

ارزیابی در بیشتر مناطق سوئیس با استفاده از نظام نمرات اعمال می شود.

دانش آموزان سه بار در سال کارنامه دریافت می کنند. نمره در هر درس درج می گردد و معدل پایان سال تحصیلی دلیلی بر ارتقاء تحصیلی به پایه بالاتر می باشد و در کشور ایران نیز ارزیابی درسی با اعمال نمرات صورت می گیرد و دو بار در سال به دانش آموزان کارنامه ارائه می گردد.

برنامه های آموزشی درسی توسط مقامات منطقه ای تعیین می شود و در برخی از بخشهای سوئیس برنامه درسی مشترکی پذیرفته شده است. هر منطقه ای برای دروس جداگانه ای یا مجموعه ای از دروس، برنامه های خاص خود را دارد که به موجب آن برنامه سالانه تدوین می گردد اما تعیین برنامه آموزشی در کشور ایران تحت نظر دولت و توسط وزارت آموزش و پرورش تعیین می گردد و محتوای این برنامه برای کل کشور ایران عمومی می باشد.

چند راهکار برای بهبود آموزش و پرورش ایران

«مقاله حاضر سعی براین داشته تا راهکارهایی عملی برای بهبود آموزش و پرورش ایران ارائه دهد تا با نظر به این گفته بتوان جایگاه واقعی کشور ایران را شناخت»

1- از جمعیت دانش آموزشی فعلی کشور ایران و تحقیقات محقق این مقاله چنین برمی آید که در سال 1406 در ایران حدود 100هزار نفر تیز هوش در سطح عالی وجود خواهد داشت و هم اینک در اختیار و تحت تربیت و تعلیم وزارت آموزش و پرورش هستند که توجه به این سرمایه مهم و به فعلیت رسانیدن این نیروی عظیم انسانی می تواند جایگاه کشور ایران را تا سرحد کشورهای پیشرفته علمی بالا ببرد و دستیابی به این امر نگاه عمیق مسئولان را می طلبد.

2- مطالعه تطبیقی در مورد آموزش و پرورش جهان و گرفتن الگوی مناسب از آنان و نادیده نگرفتن فعلیت های خود.

3- جذب معلمین با مهارت و مکانیسم هایی که طی آن معلمین مناسب تر به مراکز آموزشی جذب گردند.

4- وجود برنامه های مدون و منظم در آموزش ابتدایی و تناسب محتوا با مخاطبان.

5- ارائه برنامه های درسی بومی هر منطقه با توجه به فرهنگ، امکانات و طبیعت آن منطقه.

6- ارائه روشهای تدریس مناسب و برگزاری دوره های مختلف آموزشی برای معلمان برای بالا بردن هرچه بیشتر مهارت آنان و بهبود امکانات و تجهیزات مدارس این کشور برای همگامی بیشتر با تکنولوژی عصر حاضر.

منابع:

1 - آقازاده احمد آموزش و پرورش تطبیقی 1381 تهران سمت

2 - الماسی علی محمد آموزش و پرورش تطبیقی 1375 تهران رشد

3 - یمنی دوزی سرخابی محمد آموزش و پرورش تطبیقی 1380 تهران سمت